بهتازگی، محققان موسسه فناوری فدرال زوریخ و دانشگاه زوریخ سوئیس نشان دادند که افزایش خواب عمیق فواید خاصی برای سیستم قلبی عروقی دارد؛ تحریک هدفمند با آهنگهای کوتاه در طول خواب عمیق باعث میشود قلب، به ویژه بطن چپ، با شدت بیشتری منقبض و منبسط شود در نتیجه خون را به سیستم گردش خون پمپ میکند و دوباره آن را بهطور موثر بیرون میکشد. بطن چپ اکثر اعضا، اندامها و مغز را با خون شریانی غنی از اکسیژن تامین میکند.
هنگامیکه قلب منقبض میشود، بطن چپ تحت فشار قرار میگیرد و مانند یک اسفنج خیس منقبض میشود. هر چه این عمل فشاری فوری و قویتر باشد، خون بیشتری وارد گردش خون میشود و کمتر در قلب باقی میماند. این امر باعث افزایش جریان خون میشود که تأثیر مثبتی بر سیستم قلبی عروقی دارد.
گروه بین رشتهای از متخصصان قلب به رهبری کریستین اشمید، مشاور ارشد قلب و عروق در بیمارستان دانشگاه زوریخ، از اکوکاردیوگرافی (معاینه اولتراسوند قلب) استفاده کردند تا نشان دهند که بطن چپ پس از تحریک شبانه دچار تغییر شکل شدیدتر میشود. این اولین بار است که کسی نشان میدهد افزایش امواج مغزی در طول خواب عمیق (امواج آهسته) عملکرد قلب را بهبود میبخشد.
کارولین لوستنبرگر، سرپرست پروژه و کارشناس خواب، در آزمایشگاه کنترل عصبی حرکت در زوریخ، توضیح داد: ما انتظار داشتیم که تحریک با صداها در طول خواب عمیق بر سیستم قلبی عروقی تأثیر بگذارد اما این واقعیت که این تأثیر بهوضوح پس از یک شب تحریک قابل اندازهگیری بود ما را شگفتزده کرد.
اشمید با خوشحالی میگوید: ما به وضوح دیدیم که هم نیروی پمپاژ قلب و هم انبساط آن بعد از شبها با تحریک در مقایسه با شبهای بدون تحریک بیشتر بود. هر دو عامل، معیاری عالی برای عملکرد سیستم قلبی عروقی هستند.
تحریک با نویز صورتی
این تحقیق شامل ۱۸ مرد سالم ۳۰ تا ۵۷ ساله بود که سه شب متوالی را در آزمایشگاه خواب سپری کردند. در دو شب، محققان آزمودنیها را با صداها تحریک کردند. در یک شب، آنان این کار را نکردند.
در حالی که آزمودنیها میخوابیدند، دانشمندان بهطور مداوم فعالیت مغز، فشار خون و فعالیت قلب آنان را اندازهگیری میکردند. محققان اندازهگیریهای خود را با یک سیستم رایانهای که دادههای دریافتی را تجزیه و تحلیل میکرد، همراه کردند.
به محض اینکه قرائتها نشان داد، آزمودنی به خواب عمیق فرو رفته است، رایانه یک سری آهنگهای بسیار مختصر را در فرکانسهای خاص پخش کرد که نویز صورتی نامیده میشود و شبیه به صدای ایستا است. ۱۰ ثانیه با چنین صداها و ۱۰ ثانیه با سکوت همراه سپس همان روش تکرار شد. یک مکانیسم بازخوردی، پخش نویز را در زمان مناسب و توقف آن با توجه به الگوی امواج مغزی، تضمین میکرد.
این تنظیمات آزمایشی به محققان این امکان را داد تا بهطور مستقیم نظارت کنند که آیا شبیهسازی صدا، خواب عمیق را افزایش میدهد و آیا بر ضربان قلب و فشار خون افراد تأثیر میگذارد یا خیر. استفانی هوویلر، محقق اصلی، در تشریح اثرات مستقیم در طول خواب میگوید: در طول تحریک، بهوضوح شاهد افزایش امواج آهسته همچنین پاسخی از سیستم قلبی عروقی هستیم که یادآور ضربان قلب است.
صبح روز بعد، متخصصان قلب، عملکرد قلب افراد را با استفاده از اکوکاردیوگرافی (سونوگرافی) بررسی کردند.
نتایج قابل توجهی با وجود یک گروه کوچک
لوستنبرگر میگوید: با وجود گروه بهنسبت کوچکی از افراد، نتایج قابل توجه است همچنین توانستیم نتایج را در دو شب جداگانه بازتولید کنیم که از نظر آماری آنها را بسیار قوی میکند.
وی افزود: اندازه گروه کوچک برای مطالعات خواب آزمایشگاهی معمول است علاوه بر این، محققان به عمد فقط مردان را انتخاب کردند زیرا آنان بهعنوان یک گروه از افراد نسبت به زنان در گروه سنی مشابه که چرخه قاعدگی یا یائسگی آنان تأثیر عمدهای بر خوابشان دارد، همگنتر هستند.
لوستنبرگر توضیح میدهد که این موارد ممکن است اثر تحریک را در این نوع تحقیق اولیه پنهان کرده باشند.
با این حال، وی تأکید کرد که مطالعات آینده باید بهطور حتم زنان را شامل شود زیرا تفاوتهای جنسیتی در خواب و سلامت قلبی عروقی بهطور فزایندهای آشکار میشود و پیامدهای اساسی برای مراقبتهای بهداشتی اولیه دارد.
مزایای عملی آینده
این تحقیق نه تنها برای متخصصان قلب بلکه برای ورزشکاران نیز بسیار مورد توجه است.
هوویلر که نتایج اولیه این تحقیق را در سمپوزیوم زوریخ برای کاردیولوژی ورزشی در مارس ۲۰۲۳ ارائه کرد در این مورد میگوید: بهویژه در طب پیشگیری همچنین در ورزشهای رقابتی، این نوع سیستم تحریک خواب عمیق ممکن است عملکرد قلب را در آینده بهبود بخشد و شاید بهبودی سریعتر و بهتری را پس از تمرینات شدید تضمین کند.
لوستنبرگر افزود: درمان بیماریهای قلبی عروقی ممکن است با این روش یا روشهای تحریک مشابه افزایش یابد با این حال، مهم است که ابتدا بررسی کنیم، آیا بیماران میتوانند از این نوع روش تحریک خواب عمیق نیز بهره ببرند.
محققان اکنون بهدنبال روشهای تحریک قویتر برای تأثیر مثبت بر سیستم قلبی عروقی هستند.
یافتههای این تحقیق بهتازگی در مجله European Heart منتشر شده است.
دیدگاه خود را بنویسید